De zolderkamer van een hotel, ergens in een Europese stad. Doe het raam open en kijk naar buiten. Het kost enige moeite het hoofd naar buiten te steken, maar het uitzicht is het waard: een ode aan Niépce.
Een ode aan wie?
Een ode aan Joseph Nicéphore Niépce.
Niépce heeft een van de eerste foto’s – die ooit gemaakt zijn – gemaakt. Zonder mensen als Niépce had fotografie zich nooit kunnen ontwikkelen tot wat het nu is.
Voor de simpele zielen onder ons: ooit was het heel moeilijk om foto’s te nemen. Maar slimme mensen als Joseph Nicéphore experimenteerden er lustig op los om licht ’te vangen’. Hij hield zich daar sinds 1793 mee bezig. Keer op keer slaagde hij erin om een beeld te vangen. Vol verrukking hield hij dan zo’n foto in zijn handen, om die foto vervolgens voor zijn ogen te zien verbleken. Al het werk voor niets gedaan.
Er waren nog geen virtuele volgers om hem met likes en comments te troosten en op te beuren na weer een mislukte poging.
30 jaar blijmoedig ploeteren
Daarom zou Niépce behalve fotografie ook doorzettingsvermogen uitgevonden kunnen hebben. Als hij een karaktereigenschap onmiskenbaar moet hebben gehad, is dat vooral blijmoedigheid.
Het duurde maar liefst tot midden jaren twintig van de 19de eeuw, voordat het hem lukte een beeld te vangen en gevangen te houden. Een van zijn eerste geslaagde en bewaarde proeven, betreft een foto uit 1826. Op deze foto zien we het uitzicht vanuit zijn werkkamer.
De foto is wazig en volledig onspectaculair. Totdat we ons dus realiseren dat dit een van de eerste gemaakte foto’s ooit is. De belichtingstijd was acht uur. Dan krijgen met smartphones gemaakte en op social media gedeelde foto’s een heel andere betekenis. Met het geduld van hooguit minuten, wordt door mensen een beeld gemaakt en gedeeld. We zouden het de vooruitgang kunnen noemen. Behalve dat van de buitenwereld ook meteen een reactie wordt verwacht. Als die reactie uitblijft, is de social media-ebruiker teleurgesteld, eenzaam en onvoldaan.
Ergens in Europa
Maar, ergens in Europa is dus een hotelkamer met een bijzonder uitzicht. Het is ogenschijnlijk niet spectaculair en ook een foto ervan is alles behalve bijzonder. Behalve dan de associatie aan een van de eerste foto’s die ooit gemaakt en de man die hem maakte: Joseph Nicéphore Niépce.
Eye Print
‘Ik print, dus ik ben.’
Een foto die niet is afgedrukt op papier, is als een foto die niet is gemaakt. Iedereen die een afgedrukte foto in handen heeft gehad, weet dat de tactiele ervaring ongeëvenaard is. Daarom drukt Renske al haar foto’s, die ze goed vindt, af. Elke week plaatst ze – onder de noemer Eye Print – een digitale foto van een fotoprint online. Ze plaatst de foto met een korte beschrijving hoe de foto tot stand kwam en waar deze over gaat.