Stel je een wereld voor zonder Spotify of YouTube, waarin het voor het eerst mogelijk wordt om geluid op te nemen. In 1888 was Edisons fonograaf pure magie. Maar toen componist Sir Arthur Sullivan zijn stem vastlegde, voorspelde hij een donkere toekomst. De compositie voor vocaal ensemble After Dinner Toast verkent deze historische tweestrijd: de verwondering over een technologische revolutie en de vrees voor de gevolgen ervan.
voor musici en concertprogrammeurs
Over de compositie
De compositie is geïnspireerd op een van de meest fascinerende momenten uit de muziekgeschiedenis: de dag dat een groot componist voor het eerst de keerzijde van de geluidsopname voorzag.
Edisons magie en Sullivans waarschuwing
In 1888 introduceerde Thomas Edisons vertegenwoordiger, kolonel Gouraud, de verbeterde fonograaf in Europa. Vanuit zijn landhuis in Londen, dat hij “Little Menlo” doopte, demonstreerde hij het wonder aan de pers. De bewondering was enorm: voor het eerst kon men stemmen en muziek vangen, bewaren en opnieuw afspelen.
Een sleutelmoment in dit verhaal vond plaats op 5 oktober van dat jaar. Tijdens een diner voor de Londense elite vroeg Gouraud zijn gasten een boodschap voor Edison in te spreken. Een van hen was Sir Arthur Sullivan, de beroemdste componist van zijn tijd. De wasrol met zijn stem is bewaard gebleven, maar zijn boodschap was geen lofzang. Integendeel, in zijn “After Dinner Toast” uitte hij zijn diepe vrees voor de uitvinding, en voorspelde hij dat deze het mogelijk zou maken om “afschuwelijke en slechte muziek voor altijd vast te leggen”.
Van historie naar muziek
De compositie After Dinner Toast verklankt dit spanningsveld op een bijzondere manier. De warme, ademende klank van het vocaal ensemble en het harmonium vormt het hart van het stuk: de menselijke stem in het hier en nu.
De electronica weeft hier een complexe laag doorheen: een heldere, moderne opname van ditzelfde ensemble wordt verweven met nieuwe ‘oude’ opnames, die klinken alsof de zangers zo-even door Edisons krakerige fonograaf zijn opgenomen.
Had Sullivan gelijk?
After Dinner Toast daagt de luisteraar uit om naar ons eigen, overvolle audiolandschap van eindeloze streams en virale clips te kijken, en voor zichzelf de vraag te beantwoorden: had Sullivan gelijk?
Voor uitvoerders
Bezetting:
SATB; harm,
cel; elec
Duur:
20′
Jaar:
2011
Première:
11 sep. 2011
Orgelpark
Amsterdam
Categorie:
solo stem(men) en
(orkest) begeleiding
Taal:
Engels
Tekstschrijver:
Renske Vrolijk
Wilt u dit werk uitvoeren? Neem contact op met mijn uitgever.
Bladmuziek van Renske Vrolijk
wordt uitgegeven door Deuss Music.
Beluister After Dinner Toast, vocaal ensemble
Luister naar de opname van de première door VocaalLab.